‘Mijn volgende beeld moet er eentje van Jurre 495 worden”

De stand van Marja Smits aan het begin van de HK. Op de zaterdagmiddag hingen er nog maar enkele schilderijen en ook de beelden vonden gretig aftrek.

Eigenlijk had ‘paardenmaker’ Marja Smits nauwelijks tijd om iets te zien van de HK. Maar de kampioenskeuring, die wilde ze niet missen. Marja was met haar stand aanwezig en had enorm veel aanloop. Haar schilderijen, keramiek en bronzen beelden van Friese paarden vinden over de hele wereld een plek bij een liefhebber. ‘Het was heerlijk om weer zoveel nieuwe mensen te ontmoeten.’

Al sinds 2004 staat ze op de lijst van standhouders. ‘Noem me geen kunstenares, ik ben maar een eenvoudige creatieveling die het heerlijk vindt om paarden te maken. Daarom noem ik mezelf “paardenmaker”, zegt Marja. Op de HK heeft ze goede zaken gedaan; Friese paardenliefhebbers houden van haar werk. ‘Ik vind het een hele eer dat mensen iets van mij willen hebben en er blij mee zijn.’

Geen liefde op het eerste gezicht

‘Iets met paarden’ had de nu 68-jarige uit Niebert altijd al. ‘Ik las in 1972 een artikel over het Friese paard in de Hoefslag. Daarin stond toen dat ze “waarschijnlijk wel geschikt waren als rijpaard.” Ik besloot op een advertentie te reageren. Samen met mijn zus ging ik vanuit het westland naar Buitenpost. Het was niet zo dat ik als een blok voor die Friese merrie viel, maar mijn zus vond haar mooi en dus kocht ik haar. Het bleek een gouden koop, want wat heb ik veel met dat paard gewonnen in de dressuursport.’

Imponerend showpaard

Er volgden meer Friese paarden, want Marja kreeg een zwak voor het ras. ‘Vanwege hun karakter, hun uitstraling, het imponerende showpaard ten top. We hebben ook een paar veulens verkocht, maar daar afscheid van nemen vond ik lastig, vanwege de binding die je met ze krijgt.’

Ze verkocht eens haar Paul, een Falke 291 x Keimpe 261, toen die 9 jaar was. Met zijn amazone Wendy Brussé liep hij zeer succesvol in de sport en hij was het eerste en waarschijnlijk enige Friese paard dat ‘Deurne’ liep, inclusief het springen. Ik kreeg hem terug van Wendy als 21-jarige. Twee jaar geleden, toen hij 32 was, is hij bij ons gestorven; ik heb hem tot het einde toe gereden.’

Mensen leren kennen

De Friese paarden hebben plaatsgemaakt voor Shetlanders, want zonder paarden kan Marja niet. ‘Als ik zou moeten kiezen tussen ‘levenloze’ paarden tot leven brengen middels mijn schilderijen en beelden en echte paarden, dan valt die keuze op levende paarden. Via mijn werk leer ik veel mensen kennen en heb ik fijne gesprekken. Zo ook weer op de HK. Heerlijk!’

Beart 411 in Buckingham Palace

Marja is geïnspireerd door het Friese ras, zoals zoveel mensen. ‘Ik ben niet commercieel en maak wat ik mooi vind. Het creëren en nieuwe dingen bedenken is voor mij de uitdaging en invulling.’ Ze maakte al beelden van Jasper 366, Tsjalle 454 en Tymen 503. Een bronzen beeld van Beart 411 staat in Buckingham Palace; het is een cadeau van Koning Willem Alexander en Koningin Maxima voor koningin Elizabeth.

‘Ik maak wat ik wil, maar ik denk dat ik Jelmer (Chardon, red.) even ga bellen of ik Jurre 495 kan vereeuwigen. Toen ik hem zaterdag zag rondstappen, zo koninklijk, dacht ik: “Ja, hij moet de volgende worden!” (cd)

Vorig artikelAriaan, paard van Zorro, overleden op 23-jarige leeftijd
Volgend artikel2023: Strengere controle op naleving I&R-plicht